Ze moete nie kunne mæær'ke dæch'r inne van n'n boer bent, zeej onze vádder,
mær ge moet 'r wæl frêêt op zæn.
Men moet niet kunnen merken dat je de zoon van een boer bent, zei mijn vader,
maar daar moet je wel trots op zijn.
Verstand hædde zat, zeej teejge mæn,
mær ge gebrööket nie.
Verstand heb je genoeg, zei hij tegen mij,
maar je gebruikt het niet.
N' mens ging 's na Bos mært. Dæ wás wεεt. De miste mense ginge meej de hôgkaar, mær hij haj gin pærd, dus hij moes hul dæ ænt te voewt.
Hij ging meej de kreuge.
Wurum gade mee de kreuge? vroege ze, wa wilde toch ammel gán kôôpe? Och navenant nie zô veul, zeej, mær zôô lôôp 'k steviger.
Een man ging eens naar de markt in Den Bosch. Dat was ver. De meeste mensen gingen met paard en kar. Maar hij had geen paard, dus hij moest heel die afstand te voet gaan. Hij ging met een kruiwagen.
Waarom ga je met een kruiwagen, vroeg men, wat wil je toch allemaal gaan kopen? Och, eigenlijk niet zo veel, zei hij, maar zo loop ik steviger.
Die man was dus de uitvinder van de rollator.
N'n aauwen boer in Lôôn rôkte 's midd'gs nò 't eten aaltæ 'n sigærke. Mær de sigaare worden iedere kêêr dürder æn dæ kwam mist umdæter iedere keer meer belasting op kwam. Op't lest kôssie ze hást nie mær betaole.
Ik zal ze hæbbe zeej,
ik rôôk nie mær.
Een oude boer uit Hoogeloon rookte 's middags na het eten altijd een sigaartje. Maar de sigaren werden telkens duurder. En dat kwam vooral omdat er steeds meer belasting op kwam. Op het laatst kon hij ze bijna niet meer betalen.
Ik zal ze hebben, zei hij,
ik rook niet meer.
Nota Bene:
Dat was lang vóór de tijd dat de belasting op tabak verhoogd werd om het roken te ontmoedigen.
Hard werke æn schôn mæskes
dôr staj 'k gεεre na te kεεke
Onze vádder zeej dæ-tie dæ iem'nd anders hai hörre zegge ...
Hard werken en mooie meisjes
daar sta ik graag naar te kijken.
Mijn vader zei, dat hij dat iemand anders had horen zeggen ...
Onze vádder zeej op'ne keer teejge mæn : ik werk eigeluk allêên nog mær vur ei. Vur m'n eige æn ons moeder hoeftæ nie mær. æs oew de boerderεεj nou zôn verkôôpe, kôsse wij dôr hændig van lεεve, de raest van ons lεεve.
Mijn vader zei een keer tegen mij: ik werk eigenlijk alleen nog maar voor jullie. Voor mijzelf en voor ons moeder hoeft dat niet meer. Als we de boerderij nu zouden verkopen, zouden we daar prima van kunnen leven, de rest van ons Leven.
Hij zei dat zonder verwijt, zonder spijt, zonder zelfbeklag. Het was een overpeinzing, een levenswijsheid.
Teejge ons Maria haj onze vádder ôjt gezeejt:
Ik zal oew zô veul gεεve, dæ 'k nie terug hoef te vraoge.
Tegen ons Maria zei onze vádder ooit:
Ik zal je zo veel geven dat ik het niet terug hoef te vragen.
N'n boer ging vur d'n urste keer van Blaal na Eindhoven meej d'n tram, dæ moet rond 1900 geweejst zæn. Zunne jongste zoon ging ôk meej; wa was dæ mænneke bang! Zôwiet haj noch nôjt gezien: 'ne waoge die kôs rεεje zonder pærd 'rvur. Hij dörfd'n 'r hást nie in.
Mær de vádder zeej: Allee jonge, nie bang vur d'n tram æssie stil sti!
Een boer ging voor de eerste keer van Bladel naar Eindhoven met de tram Wiki. Dat moet rond 1900 geweest zijn. Zijn jongste zoon ging ook mee; was was dat mannetje bang! Zoiets had hij nog nooit gezien: een wagen die kon rijden zonder paard ervoor. Hij durfde haast niet in te stappen.
Maar de vader zei: Allez jongen, niet bang voor de tram als hij stil staat!
Voor de uitspraak zie Het kempenlands dialect van Casteren
"Niets is zo sterk als de klap van de hamer."
Dat zei hij in het Nederlands, want dat spreekwoord had hij op een cursus geleerd.
Maar hij had het ook zelf ervaren.
En ik intussen ook.
Toen er wat jam naast mijn mond terecht was gekomen en ik dat er niet had afgeveegd, zei mijn vader:
"Nemde dæ meej vur de juffrouw?" Neem je dat mee voor de juffrouw?
Ik weet het nog, dat was blijkbaar iets wat indruk maakte. Ik voelde me heel ongemakkelijk, toen hij dat zei, dus ik zal wel verliefd geweest zijn op juffrouw Gonnie.
Oma, de moeder van onze vádder, las tot op hoge leeftijd elke dag de krant.
Als ze hem uit had zei ze dikwijls:
D'r sti wir niks in. Er staat weer niets in.
Janus van de Pas, onze overbuurman, aan wie onze vádder de bagge (biggen) verkocht, om ze door hem te laten vetmesten, Janus dus, een oom van Maria van ome Piet, die zei, toen ik vertelde dat ik met een meisje uit Heeze (Meitie) ging vrijen:
Dan rεεj-de toch veul goej v'rbεεj
Dan rij je toch veel goede voorbij. (Het was 1 uur rijden met de brommer!)
Op de boerderij in Vessem hadden we zo'n dertig zeugen. Het heette niet een fokbedrijf, daar gaat het om het produceren van goed sperma.
Het was een vermeerderingsbedrijf, het ging erom zoveel mogelijk gezonde biggen te krijgen. Als ze zo'n 25 kilo waren gingen ze naar de mesterij, meestal Janus van de Pas.
We hadden zo'n dertig zeugen en die moesten gedekt worden als ze tochtig waren.
Onze vádder zeej dan: Dees zôg is briestig, ze sti. Deze zeug is tochtig, ze staat. Als onze vádder achter op de rug van de zeug duwde met heel zijn gewicht en ze bleef staan, dan was ze tochtig, dan zou ze ook blijven staan als de beer op haar sprong.
Wat is de natuur toch inventief: dat een zeug het prettig vindt dat die grote beer op haar springt, net op het moment dat ze vruchtbaar is.
Daarna stonken zijn handen.
Dæ dæ aaltæ zô moet stinke, zei hij tegen mij. Dat dat altijd zo moet stinken.
Hij keek mij aan en het was duidelijk dat hij bedoelde dat dat bij mensen ook zo was.
Tsjaa, dat we ons in die tijd maar een keer per week douchten zal ook wel meegespeeld hebben.
Zo kreeg je vroeger sexuele voorlichting.
Onze varkens waren overigens niet zwart maar roze. De biggetjes dan.
De mensen zeggen vaak dat gemeentewerkers lui zijn, dat ze de hele tijd alleen op hun schup staan te leunen, zei mijn vader.
Maar als je de hele dag doorwerkt,
mee de schup,
zonder op tijd,
en veel,
te rusten,
dan ben je al na één dag keikapot.